spelen
Buitenspelen is méér dan ravotten en modder: 10 ideeën voor anders buitenspelen
Een tijdje geleden werd ik geïnterviewd voor een artikel over buitenspelen. De journalist vatte mijn betoog mooi samen: ‘veel ouders denken bij buitenspelen aan ravotten en modder enzo, maar buitenspelen hoeft dus niet zo ingewikkeld te zijn’. Een onderzoek van Jantje Beton, waaruit blijkt dat maar liefst 17 procent van de kinderen nooit (!) buitenspeelt, zette me aan het denken. Hoog tijd voor een blog over anders buitenspelen. Want het is meer dan ravotten en modderspel, en je hebt er ook geen mega grote tuin voor nodig. Buitenspelen kan ook sensorisch, creatief of zelfs wetenschappelijk. Lees maar mee!
10x creatieve ideeën voor buiten spelen
Natuurlijk is ravotten, springen, steppen, springtouwen en ander ‘wild’ spel geweldig voor kinderen. Het stimuleert hun grove motoriek en met buitenspelen worden er allerlei verbindingen in de hersenen gemaakt. Lees meer over het belang van buitenspelen voor de hersenen in dit artikel. Maar het hóeft niet altijd ‘wild’. Ook sensorisch of creatief spel kan heel goed buiten.
Verven met water
Een leuk spelletje voor kleinere kinderen op een zonnige dag: geef je kind een kwast en laat het met water de schutting, de straat, de tuinset of iets anders ‘verven’. Wanneer de zon het schilderwerk opgedroogd heeft, kan je kind weer overnieuw beginnen.
Wat oudere kinderen hebben sneller door dat de zon het water opdroogt en zullen dit wellicht minder interessant vinden. Doe dan een beetje stoepkrijtpoeder bij het water en laat ze een kunstwerk verven. Je kunt eventueel een muffintray gebruiken en de vakjes vullen met verschillende kleuren verf.
Messy play: de carwash
Buiten is de perfecte plek voor messy play. Zeker wanneer er (veel) water bij spel komt kijken, is dat gewoon fijner buiten. Met messy play kun je eindeloos varieren. Iets wat je klaar kunt zetten als een ‘invitation to play’ is een carwash. Zorg voor een grote (plastic) bak en wat kleinere bakjes, bekers, kommetjes, lepels, sponsjes, oude tandenborstels of een afwasborstel. Laat de kinderen spelen met autootjes in het zand – of gebruik dierenfiguurtjes of popjes als dat beter aansluit bij de interesses van je kind. Als ze lekker vies zijn, kan het grote poetsen beginnen.
(magisch) eten maken
Soep of toverdrank maken is en blijft een gouden spel. Je hebt er weinig voor nodig, een emmer of oude pan met water is genoeg. Het gaat om het verhaal. Word het een toverdrank om magische krachten te krijgen, wordt het een soep om boeven te verjagen of wordt het een diner in een restaurant? Verzin iets wat je kind aanspreekt, of laat het zelf verzinnen. Laat je kind dingen verzamelen om in de soep te gooien. Blaadjes, takjes, bloemblaadjes, eikels, gras, alles is goed. Voor extra magie voeg je biologisch afbreekbare glitters toe!
Ook een hit is restaurantje spelen. Laat kinderen zandijsjes, boterhammen of taarten die ze versieren met bloemblaadjes en steentjes. Je hoeft vaak maar een kleine hint te geven en de fantasie van kinderen doet de rest!
Schaduwen tekenen
Zet een favoriet stuk speelgoed, bijvoorbeeld een dino, neer op de grond en leg er een papier naast. Zorg dat de schaduw van het speelgoed op het papier valt en laat je kind de schaduw inkleuren.
Koel sensorisch spel met ijsblokjes
Op mijn Instagram-pagina komt het spelen met ijsblokjes regelmatig langs (hier en hier bijvoorbeeld). We hebben al van alles ingevroren, van oude bloemen tot orbeez tot kleine plastic diertjes. Ik vind dit geniaal spel. Het kan nagenoeg gratis en kinderen vinden het leuk om te ontdekken. Prikkel dus hun nieuwsgierigheid door koud en warm(er) water aan te bieden. Zo kunnen ze zelf kijken waarmee het ijs sneller smelt. Ook het voelen van de ijsblokjes zorgt voor sensorisch spel. We voegden ook wel eens kleurstof of stoepkrijtpoeder toe aan de ijsblokjes, zodat ze kleur kregen.
Buiten spelen als een mad scientist met fizzy poeder
Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Het is aan ons als ouders om dat te prikkelen en te stimuleren. Het spel met ijsblokjes is daar een uitstekend voorbeeld van, en een tweede favoriet van ons is fizzy poeder. Oftewel, bruisend poeder. Je gebruikt hiervoor citroenzuur en baking soda. Wanneer je daar water bij doet, ontstaat een chemische reactie: het gaat bruisen. Bereid het poeder voor door ongeveer gelijke delen van de citroenzuur en baking soda door elkaar te roeren. Voeg er eventueel iets leuks aan toe, zoals thee, bloemblaadjes, geurolie, stoepkrijtpoeder, cacaopoeder of – wat het bij ons echt super deed – kruidenmixen.
Proefjes doen
Naast het fizzy poeder zijn er nog allerlei andere simpele experimenten die je met kinderen kunt doen. Het maken van heksensoep valt hier eigenlijk ook al onder, net als het spelen met ijsblokjes. Verder is het ook leuk om oobleck te maken van maizena en water, te experimenteren met een pipet of eens te kijken welke vloeistoffen het zwaarst zijn. Zo kun je bijvoorbeeld laagjes maken met olie, water of afwasmiddel, maar probeer ook een jus d’orange of ketchup.
Buiten ontprikkelen: neem de klei mee naar buiten
Zet eens een paar potten klei en wat accessoires buiten neer. Kinderen kunnen vaak goed ontprikkelen door te spelen met klei en door het buiten te doen krijgt dit een extra dimensie. Leuk ook om te onderzoeken welke afdrukken blaadjes, takjes en steentjes maken in de klei!
Het zo populaire spel met kinetisch zand kun je natuurlijk ook naar buiten verhuizen. Dit is ook ideaal als je geen ruimte hebt voor een zandbak. Een speelbak met kinetisch of gewoon zand, een paar vormpjes, wat loose parts of stekers mee naar buiten, en je kind kan heerlijk spelen.
Timmeren & bloemen smashen
Timmeren is risky play en ook dat is enorm belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Ik schreef eerder al eens een blog over het timmerhout voor kinderen van Timmer, waarin ook de voordelen van dit spel genoemd worden. Zorg voor een aantal kleine houtjes en zie wat je kind verzint om te maken. Is het daar nog niet aan toe? Probeer eens flower smashen. Hierbij sla je bloemen plat met een hamer, zodat ze een mooie afdruk maken. Ontzettend leuk om buiten te doen met kinderen, want het is elke dag weer een ontdekking wat voor afdruk de bloem gemaakt heeft. Lees in dit blog meer over het bloemen platslaan. Wij timmeren met onze dochter sinds ze een jaar of vier is. Je kunt een kinderhamer gebruiken, die zijn lichter en daardoor makkelijker te hanteren.
Maak een mandala van natuurlijke loose parts
Een heerlijk rustgevende activiteit die het ruimtelijk inzicht stimuleert is het maken van een mandala met loose parts. Je kunt er ook voor kiezen om een vorm in te vullen. Daarvoor maakte ik al verschillende printables. Het idee is dat je een vorm maakt, dat kan bijvoorbeeld een symmetrische figuur zijn. Maar je kunt ook denken aan een symbool zoals een hartje of de letter(s) van de naam van je kind.
Tot slot: buitenspeelgoed tips
Zoals uit de bovenstaande lijst wel blijkt, heb je niet veel buitenspeelgoed nodig om creatief buiten te kunnen spelen. De fantasie van kinderen doet de rest! Gebruik dingen die je waarschijnlijk toch al in huis hebt: kwasten, lepels, bakjes, pannetjes, en gebruik de natuur. Loose parts uit de natuur zijn gratis en zorgen voor een sensorische ervaring. Ze prikkelen door hun verschillende geuren, kleuren, vormen en texturen.
Lees ‘Zo krijg je een buitenspeelkind’, het artikel van het Nederlands Dagblad waarvoor ik werd geïnterviewd, hier via deze link (volledig te lezen na aanmelden nieuwsbrief).
Hopelijk heb je iets aan dit blog met buitenspeeltips. Er is natuurlijk nog veel meer leuks te doen en te ontdekken buiten! Check eens de gratis jakkes bingo, of stimuleer de nieuwsgierigheid naar de natuur met de lifecycle flashcards. Het is mijn missie om je te inspireren met ideeën voor creatief (buiten) spelen. Volg me op Instagram voor nog veel meer speeltips!
x Anniek
